Anadolu Selçuklular Dönemi ve Son Haçlı Seferleri
Mut, Abbasilerin egemenliğinden sonra tekrar Bizans yönetimine girmiştir. Bu sıralar, Ermeniler, Bizanslıların yardımıyla güçlenmiş ve Haçlı Seferleri sırasında kurulan Antakya, Urfa, Trablusşam kontluklarının da desteğiyle bölgeye egemen olmuşlar, Mut ve çevresi Ermenilerin eline geçmiştir.
Bu arada Selçuklular, Anadolu’nun doğu kısmında birçok yeri ele geçirmiş, Konya’da kuvvetli bir sultanlık kurmuştur. Bizans imparatorluğu ise güneyden gelen Arap saldırıları ve Anadolu’nun doğu kısmından gelen Türkmen baskıları sonucunda gücünü yitirmiş ve Çukurova’daki Bizans hâkimiyeti ortadan kalkmıştır.
Söz konusu tarihlerde Kudüs’ü almak için yola çıkan Haçlı Orduları Bizans’a geldiği zaman, Bizanslılar için büyük bir umut doğmuş, Haçlı ordusu kumandanlarıyla sözleşmeler, anlaşmalar yapılarak, haçlı ordularına Kudüs’e Anadolu’dan giden yolu açmışlardır.
I. ve II. Haçlı Seferleri’nde Gülek Boğazı’ndan Çukurova’ya inmeye muvaffak olan Haçlılar, III. Haçlı Seferi’nde (1189), (Komutan, Alman İmparatoru Friedrich Barbarossa), Karaman – Silifke güzergâhını seçmiştir. Haçlı Ordusu, Selçuklu Sultanı’na tabi bölgede ilerlerken, kendisine hiç dokunmadan ülkesinden geçmesi yolundaki bütün vaatlere rağmen, Selçuklu Sultanı Kılıç Aslan’ın böyle bir niyeti olmamış, haçlı ordusunun arkasına takılarak geride kalanları yakalamaktan ve Almanları yiyecek maddesi ararken taciz etmekten geri durmamıştır. Açlık, susuzluk ve Türk okları Haçlı Ordusu’nda oldukça büyük kayıplara mal olmuştur.
Bütün olumsuzluklara rağmen 17 Mayıs’ta Konya’ya gelen Haçlı Ordusu, Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan’ın oğlu Kutbeddin ile yaptığı çarpışmadan sonra Konya’ya girmeyi başarmıştır. Alman İmparatoru Friedrich, Konya’da çok kalmamış, ordusunu dinlendirmiş, 6 gün sonra hareket ederek, 30 Mayıs’ta Karaman’a ulaşmıştır. Buradan, hiçbir direnişle karşılaşmadan ordusunu Toros geçitlerinden bölgedeki diğer haçlılarla birleşmek üzere Silifke istikametine, güney sahiline sevk etmiştir.
Karaman’dan sonra Ermeni devletinin toprakları başlamaktadır. Alman İmparatoru Friedrich’i, bu yollara hâkim Sibilia Prensi karşılamıştır. (Kaynaklardan, Sibilila kentinin; Karaman ile Mut arasında olduğu ve Ermenilerin burayı 1156 – 1190 arasında aldığı anlaşılmaktadır.)
“Haçlı Seferleri Tarihi” adlı kitapta “İmparator muhafız birliğiyle önden giderek suyun kenarına varmıştı. Burada ne olup bittiği kesin olarak bilinmiyor. Friedrich, ya serin suda biraz ferahlamak için atından atlamış ve suyun akıntı gücü onun tahmininden fazla çıkmıştır, ya ihtiyarlamış olan vücudu anî soğuğun şokuna tahammül edememiş veyahut da atı sürçerek onu suya düşürmüş ve ağır zırhları onu dibe sürüklemiştir. Ne olursa olsun, ordu ırmak kenarına vardığında İmparator’un cesedi sudan çıkarılmış olup kıyıda upuzun yatmaktaydı” denilmektedir. Alman imparatorun ölümü sadece onun ordusu için değil, bütün Batı dünyası için de ağır bir kayıp olmuştur.
Friedrich’in ani ölümü, Müslümanlarca, Allah’ın Müslümanlar lehine bir mucizesi olarak algılanmış; Hıristiyanların ise artık Allah bizleri himaye etmiyor, düşüncesiyle ümitsizliğe kapılmalarına neden olmuştur. (Friedrich Barbarossa’nın, Silifke yakınlarında, Mut – Silifke karayolu kenarında anıt mezarı bulunmaktadır.)
Haçlı seferlerinin bölge açısından önemli sonuçları vardır. I. Haçlı Seferi sırasında Sultan I. Kılınç Arslan tarafından Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti İznik’ten Konya’ya taşınmıştır. Yine I. Haçlı Seferi sırasında Haçlılar Antakya’yı ele geçirmişler ve burada bir “Dukalık” kurmuşlardır. Bunlar Kilikya bölgesini birçok yönden etkilemiştir.
Bu arada, Ermeni Kralı II. Leon (1187 – 1219), Mut’un da içinde kaldığı bütün Taşlık Kilikya’yı ve Larende’yi idaresi altına almıştır.
Ermeni Krallığı, 1216’da Sultan I. İzzeddin Keykavus tarafından yeniden ele geçirilerek, bölge Selçuklulara bağlanmıştır.
Sultan I. İzzeddin Keykavus’un ölümünden sonra sultanın oğulları arasında çıkan taht kavgası Selçuklu Devletini yıpratmıştır. Bu dönem, Moğolların Anadolu kapılarına dayandığı dönemdir.
DÜNDEN BUGÜNE HER YÖNÜYLE MUT
