Karacakız Tepesi
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biri de Karacakız Tepesi dir.
Ünlü halk ozanı Karacaoğlan’ın sevdiği Karacakızın mezarının da bulunduğu tepede ve yakınlarında Yunan ve Roma dönemine ait olduğu sanılan mezar ve bina kalıntıları bulunmaktadır.
Tülü (Hüyük Tepe)
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biri de Tülü (Hüyük Tepe) dır.
Kurtsuyu Köyü ile Kışla Köyü arasında Göksu Irmağı kıyısına yakın bir yerde bulunan tepedir. Yapılan kazılardaki bulgulardan ve eserlerden birden fazla uygarlığın burada yerleştiği anlaşılmaktadır.
Kazılar halen devam etmektedir.
Kadıkoyağı
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biri de Kadıkoyağı dır.
Tuğrul Köyü ile Göcekler Köyü arasında Kurtsuyu Deresi kıyısında bir tepeciktir.
Eskilerden beri bu tepenin olduğu yerde büyük bir şehrin olduğu yönünde söylentiler vardır. Define avcılarının gözbebeği yerlerden biridir.
Malburnu
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biri de Malburnu’dur.
Aşağı Köselerli yolu üzerinde, Sarıveliler Köyü yakınlarında bir tepedir.
Ayakta yapı kalmamakla birlikte, iki adet kilise kalıntısı ile sarnıç kalıntısı görülebilmektedir. Define arayıcıları tarafından her taraf delik deşik edilmiştir.
Akdağ
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biri de Akdağ dır.
Sinek Tepesi’nin batısında iki adet tepe bulunmaktadır. Akdağ’ın tepesinde görülecek bir eser kalmamıştır. Ancak yöre halkı tarafından küçük tepe “ziyaret tepesi” olarak adlandırılmaktadır.
Sinek Tepesi (Zenbur- ‘Ari’ Kalesi )
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biri de Sinek Tepesi (Zenbur- ‘Arı’ Kalesi ) dir.
Mut’a 10 km uzaklıkta, Palantepe Köyü ile Köselerli Köyü arasındadır. Halkın ‘arı’yı ‘sinek’ olarak adlandırmasından dolayı Sinek Tepesi adının yerleştiği düşünülmektedir. Tepenin hemen yanında Keçi Tepesi bulunmakta, her iki tepede de yerleşim izlerine, bina kalıntılarına rastlanılmaktadır. Sinek Tepesi’nin başında tepe üzerini baştanbaşa çevreleyen bir kale kalıntısı bulunmaktadır.
Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinin IX. cildinde, Sinek Tepesi’nden bahsederken “Zenbur ‘Arı’ Kalesi” olarak adlandırmakta ve “Takyenos yapısıdır. Pilav gibi bir tepe üzerindedir. Fakat yanına da varılmaz. İçine de girilemez. Derler ki Takyenos’un tılsımlı hazinesi buradadır. Nece Hintli ve mağripli mezarı açalım derken bir rüzgâr esip insanı sersem eder ve arı askeri gelip helak eder” ifadelerine yer vermektedir.
Havut Gediği
Mut ve çevresinde tarihi eser olarak tespit ve tescili yapılmamış çok sayıda yer ve eser olduğu kesindir. Bu tür yerlerin tarihi ile ilgili net bilgilerin insanlığa kazandırılması önemlidir. Bu yerlerden biride Havut Gediğidir.
Mağras Dağı’nın güneyinde bir tepedir. Karatahta Köyü ile Haciilyaslı Köyü arasındaki köyün 3. km’sinden Sakız Köyü’ne ayrılan yoldan gidilerek tepeye ulaşmak mümkündür. Havutgediği diye bilinen küçük mahalle tepenin hemen yamacında kurulmuştur. Tepe üzerinde bir kale harabesi vardır ve içinde oldukça büyük iki adet su sarnıcı bulunmaktadır. Tepenin çepeçevre surlarla örüldüğü anlaşılmaktadır.
Ayakta bina kalmamıştır. Yıkılan bina temelleri gözlenebilmekte, yapılara ait taşlar, dev sütunlar çevreye dağılmış haldedir.
