DERİNÇAY – HOCANTI
Genel Bilgi
Göksu Irmağı kıyısında kurulmuş, II. Beyazıd döneminde “Eski Hucandi” adıyla bilinen bir köydür.
Köyün kökeni “Hacıilyas Cemaati”nden gelmektedir.
Mut Meclis-i Umumiye azasının 1916 tarihli raporunda Hocandi (Hacıiyaslı) Köyü için: “Bu köy 150 hane, 8 kadar evden ibarettir. Su, içecek pınarları ve yabani zeytin ağaçları dikkat çekicidir. Evlerin her biri dağ başında çadır altındadır” denilmekte ve zeytin ağaçlarının hayvanlara yedirildiği vurgulanarak korunmaya alınması önerilmektedir.
Köyün 2005 yılı nüfus sayımına göre 119’u kadın, 117’si erkek olmak üzere nüfusu 236; hane sayısı 80’dir. İl merkezine 185, ilçe merkezine 25 km uzaklıktadır. 1983 yılında kadastro çalışması tamamlanan köy, 5554 dönümdür.
Suyu bol olan köyün ana geçim kaynağı tarımdır. Başlıca tarım ürünü zeytin, erik, kayısı olup, her türlü sebze yetişmektedir. 2006 yılı sonu itibariyle yaklaşık 27 sığır, 60 koyun, 30 keçi, 8 at, 174 tavuk, 5 ördek bulunmaktadır.
Köyün, köy konağı, içme suyu, su deposu ve umumi VVC’si ile 17 km asfalt yolu vardır.
Köyün içinden çıkan ve hemen Göksu’ya karışan Karasu Deresi bulunmaktadır.
Köyde, Karamanoğulları dönemine ait olduğu (13. yüzyıl sonlarında yaptırıldığı) tahmin edilen köprü, yine Karamanoğulları dönemine ait cami ve moloztaş dolgu, kesmetaş kaplama tekniğinde inşa edilmiş bir şapel bulunmaktadır. Şapelin, girişin yer aldığı batı cephe duvarı tamamen yıkılmıştır. Yine, Mut-Derinçay Köyü yolunun yaklaşık 10. km’sinde ve ırmağın batısında XVIII. – XIX. yüzyıl mimari çağı özelliği taşıyan bir türbe bulunmaktadır. Derinçay Köprüsü’nün 300 m. güneyinde de yaklaşık olarak aynı tarihlere ait olabilecek, yıkıldığı için işlevi belirlenemeyen 15-20 m yüksekliğinde moloztaşlarla inşa edilmiş kalıntılar bulunmaktadır.
Söz konusu alanlar 1994 yılında, Tabiat ve Kültür Varlıkları Kurulunca Anıt ilan edilmiştir.
DERİNÇAY (Hocantı)
Adı: Derinçay
Nüfusu: 236 (117 Erkek, 119 Kadın)
İlçeye Uzaklığı: 18 km.
İle Uzaklığı: 178 km.
Konumu: Mut’un kuzey-batısında ve Göksu ırmağı kenarında olup: Mut-Karaman karayolunun 5.km.’ sinde bulunan Yapıntı köyüden sola ayrılan asfalt yolla ulaşım sağlanır.
İnternet Adresi: http://www.derincaykoyu.com
Tarih : Derinçay (eski adiyle Hocantı), ilcenin en eski köylerinden biridir.
1500 ve 1518 yili Tapu Tahrir Defterlerinde “Eski Hocendi”, 1584’te ise “Hocendi” adiyla kayitlidir.
Buna göre köyün, Osmali Devleti’nin ilk yillarinda veya daha önceki bir tarihte; belkide Türkmen asiretlerinin bölgeye ilk gelisleri sirasinda kurulmus olmasi muhtemeldir.
Coğrafya : Mut’un kuzey-batisinda Göksu irmaginin Cogla kapuzundan ciktigi yerde, engebeli bir arazi üzerinde kuruludur. Göksu’nun üzerinde tarihi köprüden gecilerek ulasilan köyde, yerlesim tamamiyla irmagin bati yakasinda toplanmistir.
Cevresi, seyrek cam agaclari ve makiliklerle tipik Akdeniz bitki örtüsü özelligi gösteren köyün ici, etkileyici yesillige sahiptir. Gürül gürül akan sularin gönülleri oksayan sesi ve serinligini icine doya doya cekerek, tarihi cinar agaclarinin gölgesindeki köy kahvesinde zaman geciren köylüler, hayatin cetin sartlarindan ne kadar da uzak gibi görünürler.
Nüfus : 1584 yili Tapu tahrirDefterinde “Hocenti” adiyla kayitli olan köyün nüfusu, 51 hanede tahmini 303 kisidir. 1913’te ise “Haciilyasli” adiyla kayitli olup, 67 haneli köy 278 kisidir(146 kadin ve 132 erkek).
Cumhuriyet dönemine ait nüfus istatistiklerinde köyün adi, 1970 yilina kadar haciilyasli olarak kayitlidir. 1985 yili nüfüs defterinde ise Derincay ve Haciilyasli köylerinin ayri ayri kaydedildigi görülür.
1584:303
1913:278
1935:214
1970:302
1975:250
1980:268
1985:372
1990:344
1997:291
2000:288
2007:236
Sosyal ve Ekonomik Hayat :
Göksu irmaginin kenarinda engebeli bir bölgede kurulu olmasina ragmen, mevcut araziyi verimli kullandiklari ve zengin su kaynaklarina sahip olduklari icin, özellikle zeytincilik alaninda adindan söz ettiren bir köyümüzdür. Derinçay zeytinciligin eskiden beri yapila geldigi köylerden biridir. Özellikle son yillarda, bu alanda ciddi atilimlar yapilmistir. Yeni dikilen fidanlarla yillik üretim miktari sürekli artmakta, kalite acisindan da sofralik zeytinde her gecen yil biraz daha iyi duruma gelinmektedir. Zeytin yani sira kaysi, erik, incir, nar ve armut gibi meyve türleri de yaygin durumdadir. Ayrica burada büyük bir alabalik ciftligi mevcuttur.
Basbakanlik Osmanli Arsivi’nden :Icel sancaginin yerel yöneticileri tarafindan Osmanli hükümetine sunulan 16 Ocak 1916 tarihli raporda köy kakkinda su bilgiler verilmektedir. Bu köy 150 hanedir. Hocanti isimli yerde bulunan 8 kadar evden ibarettir. Feyyaz-i kudretin buraya ihsan ettigi su, icecek pinarlari ve burada bulunan yabani zeytin agaclari dikkat cekicidir. Evlerin her biri bir dag basinda cadir altindadir. Evlerin softalari, zeytin agaclari öküzlere tahrip ettirmekte ve keci-koyunlara yedirmektedir. Bunlari bir yere toplanmali ve bu gibi zararlar tamamen önlenmelidir.
Kaynak: BOA,DH,iUM., nr 45-2/42.
Kaynak: Mutlu Köyler – Ensar Köse
Derinçay Köyü
Derinçay ya da eski ismiyle Hocantı Köyü, Mut’a 18km uzaklıktadır. Köye ulaşım ise Karaman-Mut yolu üzerindeki Yapıntı köyünden ayrılan yolla sağlanmaktadır. Köy Torosların uzantısı küçük bir dağ olan Mağras Dağının eteğindedir. Köyün ne zamandan beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı kesin bilinmemektedir. Köyün ilçeye ulaşımını sağlayan girişteki köprünün Karamanoğulları Beyliği döneminden kaldığı bilinmektedir. Yine o dönemden kaldığı sanılan birkaç yapı daha vardır. Yanı kalıntılara bakılırsa köyün tarihi çok eskidir. Köyün isminin nerden geldiği hakkında da çeşitli söylentiler vardır.
Bunlardan birisi şöyledir: Beylikler döneminde bu yörede Enti Hoca diye birisi yaşarmış ve sözü geçen nüfuzlu biriymiş. Bir gün Karamanoğlu Beyi Enti Hocayı ziyarete gelmiş. Enti Hoca Karamanoğlu Beyini öldürüp yerine geçmeyi düşünmüş ve Karamanoğlu Beyine mükellef bir sofra hazırlamış. Yemeğine de zehir karıştırmış. Ancak Enti Hocanın planı tutmamış. Karamanoğlu Beyi vaziyeti anlamış ve Enti Hocayı hemen oracıkta astırmış. O günden sonra bu yöreye Enti Hoca denmeye başlamış. Bu isim zamanla Enti Hoca, Hoca Enti, Hocaenti ve sonunda Hocantışeklini almış. Ancak bunun ne kadar doğru ne kadar yanlış olduğu bilinmemektedir.
Yalnız Hocantı ismi Türkiyede birkaç yerde daha vardır. Ve Orta Asyada da Hocantı isminde bir yer olduğu bilinmektedir. Buranın isminin de Orta Asyadan geldiği sanılmaktadır.
Derinçay ismi ise köyün içinden Göksu Irmağı geçtiği ve dağın eteğinde çukurca bir yerde olduğu için verilmiştir.
İlçedeki ilk elektrik santrali 1964 bu köyde kurulmuştur. Bu santral uzun yıllar Mut’un elektrik ihtiyacını karşılamıştır. Hala çalışır durumda olan bu santral şimdi ancak köyün elektrik ihtiyacını karşılayacak durumdadır. Çünkü santraldeki makinalar yapıldığı yıldan beri değiştirilmemiş ve gelişen teknolojik imkanlara göre yenilenmemiştir.
Köyümüzün birde kaplıcası vardır. Bu suyun çıban, yaralar ve diğer cilt hastalıklarını iyileştirdiği bilinmektedir. Ayrıca karın ağrılarına mide ve bağırsaklardaki şişkinliklere de iyi gelmektedir.
Köyde Tarım
Muta 18 km uzaklıkta bulunan Derinçay köyü gerek su kaynaklarının bolluğu gerekse iklim yapısıyla bölgede üretilen her türlü ürünün rahatlıkla yetiştirilebileceği bir yerdir. . Köyün su kaynakları ve iklim yapısı her türlü tarımsal faaliyet için çok uygundur. Su kaynakları bölgenin tüm su ihtiyacını karşıladığı gibi 1964 yılında yapılan hidroelektrik santrali de ilçenin elektrik ihtiyacını uzun yıllar karşılamıştır. Halen faal olan elektrik santrali bölgenin enerji ihtiyacı için elektrik üretimi yapmaktadır. Köyde tarımsal faaliyetler genelde meyvecilik ve özellikle zeytin üzerinedir. Bölgenin en eski zeytin ve kaysı ağaçları Derinçay köyündedir. Geçmişte köyde sebzecilik çok yoğun biçimde yapılmaktaydı. Özellikle bölgede Hocantı kavunu ve karpuzu çok meşhurdur. Ama son yıllarda köydeki boş arazilerin daralmasıyla sebzecilik faaliyetleri çok aza inmiş ve genelde meyve yetiştiriciliğine önem verilmiştir. Bunda arazilerin genelinin dağlık ve engebeli olması ve sebzecilik sektöründeki ekonomik problemler etkili olmuştur. Bu problemler sebze fiyatlarının düşük olması ve maliyetin her gün artması olarak özetlenebilir.
Şu anda köyde ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılan ürünler zeytin kaysı erik incir nar armut ve diğer meyveler olarak sıralanabilir. Bunlar içerisinde en önemli ekonomik katkıyı zeytin sağlamaktadır. Her yıl yeni zeytin alanlarının sulamaya açılması ve yeni fidan dikimleriyle üretilen zeytin miktarı artmaktadır. Şu anda yıllık üretilen sofralık zeytin miktarı en az 1000 ton civarındadır. Bu miktar her geçen yıl artmaktadır. Üretilen zeytinin kalitesi yüksek ve lezzetlidir. İklimsel özelliklerinden dolayı üretilen zeytinlerde hiçbir kimyasal kullanılmamakta ve organik tarıma uygun biçimde yetiştirilmektedir. Bu özelliklerinden dolayı köyde yetiştirilen zeytinlerin pazar payı yüksektir.
Derinçay (Hocanti)
Derinçay ya da eski ismiyle Hocantı Köyü, Mut’a 18km uzaklıktadır.
Köye ulaşım ise Karaman-Mut yolu üzerindeki Yapıntı köyünden ayrılan yolla sağlanmaktadır.
Köy Torosların uzantısı küçük bir dağ olan Mağras Dağının eteğindedir.
Köyün ne zamandan beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı kesin bilinmemektedir.
Köyün ilçeye ulaşımını sağlayan girişteki köprünün Karamanoğulları Beyliği döneminden kaldığı bilinmektedir.
Yine o dönemden kaldığı sanılan birkaç yapı daha vardır. Yanı kalıntılara bakılırsa köyün tarihi çok eskidir. Köyün isminin nerden geldiği hakkında da çeşitli söylentiler vardır.
Bunlardan birisi şöyledir:
Beylikler döneminde bu yörede Enti Hoca diye birisi yaşarmış ve sözü geçen nüfuzlu biriymiş. Bir gün Karamanoğlu Beyi Enti Hocayı ziyarete gelmiş. Enti Hoca Karamanoğlu Beyini öldürüp yerine geçmeyi düşünmüş ve Karamanoğlu Beyine mükellef bir sofra hazırlamış. Yemeğine de zehir karıştırmış. Ancak Enti Hocanın planı tutmamış. Karamanoğlu Beyi vaziyeti anlamış ve Enti Hocayı hemen oracıkta astırmış. O günden sonra bu yöreye Enti Hoca denmeye başlamış. Bu isim zamanla Enti Hoca, Hoca Enti, Hocaenti ve sonunda Hocantışeklini almış. Ancak bunun ne kadar doğru ne kadar yanlış olduğu bilinmemektedir.
Yalnız Hocantı ismi Türkiyede birkaç yerde daha vardır. Ve Orta Asyada da Hocantı isminde bir yer olduğu bilinmektedir. Buranın isminin de Orta Asyadan geldiği sanılmaktadır.
Derinçay ismi ise köyün içinden Göksu Irmağı geçtiği ve dağın eteğinde çukurca bir yerde olduğu için verilmiştir.
İlçedeki ilk elektrik santrali 1964 bu köyde kurulmuştur. Bu santral uzun yıllar Mut’un elektrik ihtiyacını karşılamıştır. Hala çalışır durumda olan bu santral şimdi ancak köyün elektrik ihtiyacını karşılayacak durumdadır. Çünkü santraldeki makinalar yapıldığı yıldan beri değiştirilmemiş ve gelişen teknolojik imkanlara göre yenilenmemiştir.
Köyümüzün birde kaplıcası vardır. Bu suyun çıban, yaralar ve diğer cilt hastalıklarını iyileştirdiği bilinmektedir. Ayrıca karın ağrılarına mide ve bağırsaklardaki şişkinliklere de iyi gelmektedir.