AKCİĞER KANSERİ
Sigaranın başlıca faktörlerden biri olduğu akciğer kanseri, kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alıyor. Oysa erken evrede yakalandığında hastalığın tedavi şansı ve yaşam beklentisi yükseliyor.
AKCİĞER KANSERİ NEDİR?
Akciğer kanseri yapısal olarak normal ciğer dokusundan olan hücrelerin kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde bir kitle (tümör) oluşturmasıdır. Bu kitle oluşurken buradan kopan hücreler kan ile vücudun başka yerlerine gidebilirler. (Metastaz) Tüm kanserlerin yüzde 12-16’sı akciğer kanseridir. Erkeklerde en sık görülen kanserdir. Kadında da ne yazık ki yıllar içinde artmaktadır.
AKCİĞER KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ:
Her tür tütün risk faktörüdür. (Sigara, puro, pipo ) Otuz yıl süreyle günde 1 paket sigara içenlerde, içmeyenlere göre risk 20 kat fazla. Ailede öykü varsa bu risk daha da artar. Tütün o denli risklidir ki diğer riskler ( mesleki, çevre…) çok geride kalır.
AKCİĞER KANSERİ BELİRTİLERİ:
Özel bir belirtisi yoktur. Uzamış öksürük , balgamda kan görülmesi, giderek artan nefes darlığı, göğüs ağrısı, iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı…. sık görülür. Bazen kitle santimetrelere ulaşmasına rağmen belirti vermeyebilir. Bu nedenle sigara içenlerde bu belirtiler olduğunda uyanık olmak gerekir.
Sigara içenlerde belirti olmasa da yıllık kontroller erken saptamada yardım sağlar.
AKCİĞER KANSERİ NASIL TANINIR?
Önce şüphelenmek gerekir. Ardından görüntüleme yapılır. Radyolojik incelemelere Akciğer grafisi ilk basamaktır. Ardından Bilgisayarlı tomografi ve PET/ BT gelir. Burada kitle görüldüğünde bronkokopi ile tanı konulur. Bronkokopi yetmez yada ulaşamazsa dışarıdan iğne ile biyopsi alınır. Buda tanıya katkı sağlamaz ise Cerrahi olarak biyopsi alınır.
AKCİĞER KANSERİ TANIDA YANLIŞ BİLİNENLER:
“Bilgisayarlı tomografi normal grafilere göre daha fazla ışın verirler” sözü sık söyleniyor. Hatta 400 kat fazla ışından söz ediliyor. Bu bilgi 20 yıl önceki cihazlar için doğrudur. Çağdaş cihazlar hatta FORCE BT modelleri normal grafilere yakın ışın vererek çalışıyorlar. Tomografinin normal grafiye göre daha detaylı olduğu unutulmamalıdır.
“Akciğerden parça almak tehlikelidir.” “Akciğerden parça alınınca tümör sıçrar”. Akciğerden parça alınınca kanama ve akciğerin sönme riski vardır. Ancak bunu yapan hekimler bu az görülen sorunlara hazır olarak yaparlar. Yaşamı tehdit etmeden müdahale ederler. Son yıllarda 1 -2 cm bir delik açarak tüm akciğerden büyük örnekler almayı sağlayan yöntemler ( tek port torakoskopi) gelişmiştir.
AKCİĞER KANSERİ ERKEN TANI YAPILABİLİYOR MU?
Akciğer kanserinde erken tanı henüz lenf bezlerine yada başka organlara atlamadan kanseri yakalamak demektir. Bu yüzden sigara içenlerin düzenli göğüs hastalıkları kontrolü hastaya erken tanı koyma şansı verebilir. Buna rağmen bile daha tanı koyarken birçok hastada lenf bezi tutulumu olduğu görülmektedir.
AKCİĞER KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?
Erken evrede cerrahi ön planda iken, daha ileri evrelerde kemoterapi ve radyoterapi yapılmaktadır. Bir çok hastada 3 yöntem birliktedir. Her geçen gün tedavi olanağı artmaktadır. Hedefe yönelik tedaviler, immünolojik yaklaşımlar, daha az zararla çalışan radyoterapi cihazları hastaya farklı olanaklar sunar.
Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu
Göğüs Hastalıkları ve Uyku Bozuklukları uzmanı
caglarcuhadaroglu.com
