Bir kasaba iken 90 yıllık bir süreç içinde büyük şehir olan bir kentte çeşitli ırk, inanç grupları gelmişler, yurt tutmuşlar. Liman , fabrikalar İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu dan akın etmiş. Kimisi tarlada pamuk ekmiş, narenciye yetiştirmiş, fabrikada işçi olmuş, kimisi inşaatçı. Kimisi de iş insanı, siyasetçi.
Her biri kaynaşmış, hoş görü kenti olmuş. Geçtiğimiz hafta sonu Alevi Kültür Dernekleri Mersin Şubesi burada yaşayan özellikle ötekileştirilen inanç gruplarını bir araya getirdiler. İnançlarını çalış tay da ele aldılar.
Birinci gün 100 yakın katılımcının katıldığı çalış tayda Oturum Başkanı Prof. Dr. Şükrü Aslan ın yönettiği ve sunuculuğunu Ayşegül BELLİCE nin yaptığı çalış tayda ; önce akademisyenler tararından sunum yapıldı. Daha sonra katılımcılar onlara katkı yaptılar.
– Prof. Dr. Ayten Kaplan , kendi yaşam alanından başlayarak Tahtacıların tarihçesini ve inançlarını ,.
– İnanç Önderi Ali Yıldız , yörede yer alan Giritli Bektaşilerinin tarihçesini, inançlarını,
– CHP İzmir Milletvekili ( Roman Dernekleri Federasyon Başkanı Özcan Purçu ; tarihin derinliklerinden gelen romanların, Abdalların yaşam biçimleri, inançlarını ,
– Araştırmacı – Yazar Ali Aksüt, Çepnilerin tarih akışı içinde gelişlerini, yerleşim yerlerini ve yaşayan inançlarını,
– Hasan Kılavuz Dede ise Anadolu’da yer alan Alevi ve Kızılbaş (Zaza) ların yaşam alanlarını, inançlarını anlattılar.
Her konuşmacının alanından katılan inanç önderleri, araştırmacılar katkı sundular. Gazi Antep te yaşayan Çepni dedeleri , tahtacılar, romanlar , Giritli Bektaşiler; yaşayan inançlarını ve sorunlarını dile getirdiler.
Katılımcılar Pazar sabahı cem evinde , basın ile kahvaltıda buluştular. Burada katılımcılar söz alarak kısa, kısa anlatımlarını ve dileklerini sundular. Oturum Başkanı Prof. Dr. Şükrü Aslan ise basın bildirisinde özet ile :
“Farklı Alevi topluluklarına ev sahipliği yapan Mersin, aynı zamanda bu grupların kültürel ve akademik paylaşımlar aracılığıyla diyalog ortamı oluşturabileceği nitelikli kent örneği sunmaktadır. Bu sebeple Alevi Kültür Dernekleri Mersin Şubesi öncülüğünde I. Mersinde Alevi Toplulukları Çalış tay düzenlenmiştir. Bu ilk çalış tay da Alevi Romanlar, Tahtacı Aleviler, Girit Bektaşileri ve Alevi Çepnilerin temsilcilerinin bir araya geldiği toplantı düzenlemiştir. Kanaat önderleri, araştırmacılar ve alanda çalışma yürütmüş akademisyenlerin sunumlarının yanı sıra topluluk mensupları tartışmayı da güçlendirmiştir. Çalış tay, gruplar arasında geçişkenlik ve farlılıkların yanı sıra iletişim olanaklarının arttırılmasına odaklanmıştır. Topluluklar arasındaki benzerlik ve farklılıkların verimli bir tartışma zemini sunduğu sonucu ortaya çıkmış, çalış tayın devamlılığının Alevilerin yakın inanç gruplarını tanıyabilme, ortak kültürel ve inançsal üretimde bulunabilme imkânları açısından olumlu sonuçlar doğuracağı kanaatine ulaşılmıştır. “
Saat 13.00 te halka açık olarak yapılan panelde aynı konuşmacılar çalış tayda yaptıkları konuşmaları , katılımcıların da katkılarını dikkate alarak panelde konuşmalarını sundular.
İki gün boyunca etkinliğe katılan Sanatçı Musa Eroğlu son olarak Alevi ve Bektaşi nefeslerinden oluşan bir dinleti sundu.
“ 50 yıldır ben çalmaktan, siz de beni dinlemekten bıkmadınız. Yine karşınızdayım. 4 bin yıllık Anadolu tarihinde vardık. Şimdi de var olacağız. “
Bir saat boyunca heyecanla çaldı, söyledi.
Musa Eroğlu’nun da dediği gibi 4-5 bin yıllık tarih sürecinde var olan Alevilik bu coğrafyada var olan Emevi zihniyeti yüzünden hep ötekileştirildi. Tahtacısı dağlara çıktı, kendine orada ekmek buldu. Giritli, Çepni , Kızılbaş, oradan oraya gittiler. Göç ettiler, göç ettirdiler. Zorunlu iskanlar ile Horasan ilinden Anadolu’ya Balkanlara uzandılar.
15-16 y.y. Gavur Dağları’nın öte yüzü, beri yüzünden Balkanlara , Girit e göç eden Aleviler 1923 te tekrar Türkiye ye dönerken :
“ sizi nereye bırakalım “
“ aldığınız yere bırakın .”
Aradan geçen 4 asır sonra hala geçmişini unutmayan Giritliler ana yurtlarına geliyorlar. Bu gün Osmaniye, Adana, Mersin de yaşamlarına devam ediyorlar. Kimileri inançlarını yerine getirmeye devam ederken, kimileri tarikatların elinde asimile olarak inançlarını unutturuyorlar.
Bu olay Tahtacı, Çepni, Roman, Abdallar da da devam ediyor.
Romanların tarih süreçleri uzun. Hindistan , Horasan Eli ve Anadolu, Balkanlarda yaşamları devam ediyor. Romanların önderi Özcan Purkçu :
“ Rom demek , insan demek. Roman demek insan odaklı bir yaşam demek. Anadolu da yaşayan Romanlar, Abdallar, ötekileştirmenin ötesinde ötekileştirilenlerdeniz . Kadının yeri çok önemli , bizim çeri başlarımız kadındır. Mersin de bir araya geldik ya , alevi dostlar ile bir araya geldik ya, biz artık yalnız değiliz, hep birlikte mücadelemiz sürecek. Burada buna inandım. “
Çalış tay düzenleyen Alevi Kültür Dernekleri Mersin Şube Başkanı Pir Hasan Kılavuz ise ;
“ Bu bir başlangıç, mersin de yaşayan inanç gruplarını bir araya getireceğiz. Çalışmalarımız devam edecek. Ötekileştirme sona erene kadar, bir araya geleceğiz. “
ÖTEKİLER BİR ARAYA GELECEK. BERİKİLER DEN ÖZGÜRLÜKLERİNİ alacaklar. Anayasa da EŞİT YURTTAŞLIK HAKKI tanındığında ALEVİ-SÜNNİ, TÜRK- KÜRT, KADIN-ERKEK eşitsizliği ortadan kalkacak.
