Sizce köyler mahalle oldu mu? Evet, adı mahalle oldu. Ama kendisi olmadı. Yüz yıllık köylü bir gecede nasıl mahalleli olsun! Kime sorsanız, hala ben falanca köylüyüm diye cevap verir.
Köylerin mahalle olması Büyükşehir Belediye Yasası ile gündemimize girdi. 81 ilimizin 30’u Büyükşehir Yasası ile yönetiliyor. Yani 51 ilimizde köy statüsü devam ediyor. 750 bin nüfusa sahip olan ilimiz büyükşehir kapsamına alındı. Son düzenlemeden sonra bahse konu nüfusa ulaşan ilimiz oldu mu bilmiyorum. Sanırım ulaşsa dahi bir yasal düzenleme ile büyükşehir statüsüne geçiriliyor.
Büyükşehir Belediye Yasası’nın ilk uygulamasında Mersin Büyükşehir Belediyesinde Fen İşleri Dairesi Başkanı idim; tüm zorluklarını, sıkıntılarını, sorunlarını gördüm. Yasa ile vaaz edilse de ilçe belediyesi- büyükşehir belediyesi görev alanı tartışmaları sürüp gidiyor. Bu konuda ilçe belediyeleri mağdur durumda. Yasaya göre geliri az, görev alanı geniş. Her ne kadar ilçede ki önemli görevleri Büyükşehir üstlense de vatandaş en yakın belediyesini muhatap alıyor ya yap ya da yaptırt, seni bunun için seçtim diyor.
Esasen Büyükşehir Yasası’na temelden karşıyım. Aksaklıkları hükümet de görüyor. Bir ara yeni bir düzenleme yapılması, aksaklıkların giderilmesi konuşuldu. Ancak araya pandemi, peş peşe depremler, yangınlar, ekonomik kriz girdi ve konu gündemden düştü.
Büyükşehir Yasası çıkarılırken, zihinleri geri planında eyalet sistemine geçiş olduğu; zamanla eğitim, sağlık gibi temel hizmetlerin de belediyelerin sorumluluk kapsamına alınacağı konuşuldu. 15 Temmuz darbe girişimi ile birlikte hükümetin bu anlayışı değişti ama Büyükşehir Yasası bu haliyle başımıza kaldı ve köylerimizin adı mahalle oldu.
Mahalle kavramının kötü olduğunu söylemiyorum. Mahalleli olmak ayrı bir kültür; lüks, orta halli veya varoş semtleri ile şehir kültürünü farklı şekillerde yaşayan bir toplumsal yapı ve anlayışı temsil ediyor. Bu haliyle, daha kırsal, şehirden uzak, farklı bir yaşantısı ve sorunları olan köylere mahalle gömleği uymadı. Bu arada “Mahallenin Delikanlısı”, ” Köy Delikanlısı” kavramları da araya gitti!
Geldiğimiz bu noktadan kimse memnun değil ama çözüm arayan da yok. Gücü eline geçiren mutlu. İktidar yasayı çıkardı, aksaklıkları giderecek düzenlemeyi yapmadı veya yapamadı. Bu konuda muhalefetten de tıs yok. Her konuda yeri göğü inletenler, bu konuda sessizliğini koruyor. Sanırım büyükşehirlerin çoğunu ele geçirmenin sarhoşluğunu yaşıyorlar. Dedim ya, gücü ele geçiren mutlu, altta kalanın canı çıksın.
Velhasıl köylerimizin mahalle olarak devam edeceği anlaşılıyor. Ama ben köyümü istiyorum; hiç Kadıköy mahallesindenim demedim, demeyeceğim.
Nerede kaldı o, “Tarım Kentleri”, “Köy Kentleri” projeleri?
Ülkenin bir yarısı köy, bir yarısı mahalle! Bu nasıl bir yapı?
Adıyla, sanıyla, yönetim şekli ve kültürüyle köyümü geri istiyorum.
Selam olsun mahallenin delikanlısına!
Selam olsun köy delikanlısına!
MehmetAkpınar
Mut, 270924
